Ο Σύνδεσμος Μεγαλοχωριτών, την πρώτη δεκαετία του 2000 συμπληρώνει επιτυχώς 138 χρόνια ζωής και δράσης στην Κωνσταντινούπολη, την Αθήνα και το Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας, γενέτειρα των ιδρυτών του. Είναι από τους αρχαιότερους στο Νομό Ευρυτανίας. Πρωτοσυστάθηκε στην Κων/πολη από την εκεί Μεγαλοχωρίτικη παροικία ως αγαθοεργό Σωματείο το έτος 1870, με την επωνυμία «Το εν Κωνσταντινουπόλει Αδελφάτο των Μεγαλοχωριτών Η Αγία Παρασκευή». Από αξιόπιστες μαρτυρίες που υπάρχουν, ο Σύνδεσμος συστήθηκε νωρίτερα, άγνωστο πότε ακριβώς. Από το 1870 και μέχρι το 1929, η Αδελφότητα Μεγαλοχωριτών ανέπτυξε ποικιλόμορφη δράση στην Κων/πολη όπου ήταν και η έδρα της μέχρι το έτος 1929.

Στις δύσκολες αυτές ιστορικές συγκυρίες οι Μεγαλοχωρίτες της πόλης επέδειξαν καταπληκτική αλληλεγγύη μεταξύ τους. Το όνειρο της επιστροφής δεν τους εγκατέλειψε ποτέ. Ήταν βαθιά ριζωμένο στο μυαλό του να γυρίσουν καζαντισμένοι στην γενέτειρα, το Μεγάλο Χωριό που υπεραγαπούσαν. Πολεμικά γεγονότα, δεινές εθνικές περιστάσεις και απρόβλεπτες εξελίξεις προκαλούσαν ανασφάλεια και φόβο. Για προληπτικούς λόγους έγινε καταστροφή του ιστορικού αρχείου μέχρι το 1897. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι περισσότεροι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Αρκετοί εγκατασταθήκαν στις μεγάλες πόλεις για βιοπορισμό και μερικοί πήγαν στο Μεγάλο Χωριό.

Για ευνόητους λόγους στις 24 Φεβρουαρίου 1929 έγινε η τελευταία μυστική Συνέλευση των τακτικών μελών που είχαν παραμείνει στην έδρα αυτού στην Κων/πολη, και της απόφασης της πρώτης Συνελεύσεως που συζητήθηκε στις 24 Μαρτίου 1929 στον Πειραιά και απαρτίστηκε από τα μέλη αυτού, που ήταν εγκατεστημένα στην Αθήνα, και μετονομάστηκε σε «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΤΩΝ Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ».

Στα 138 χρόνια ζωής, ο Σύνδεσμος πέρασε πολλές φάσεις ακμής και δημιουργίας, αλλά και μικρά διαστήματα περιορισμένης δράσης, όπως είναι άλωστε φυσικό, σε μία ιστορική πορεία που ξεπερνά, κατά πολύ, τον ένα αιώνα. Η αντοχή στο χρόνο αποδείχθηκε εκπληκτική και σήμερα ο Σύνδεσμος προχωρεί σε νέες καινοτόμες δραστηριότητες. Τα τακτικά και αντεπιστέλλοντα μέλη αριθμούν γύρω στα 410 με πολύ μικρές διακυμάνσεις κατά καιρούς. Το εκάστοτε Διοικητικό Συμβούλιο σύμφωνα με το καταστατικό, είναι αιρετό, απαρτίζεται από 7 μέλη και έχει 3ετή νόμιμη θητεία.

Στην μακροχρόνια πορεία του ο Σύνδεσμος έχει να επιδείξει μία μεγάλη γκάμα έργων κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης προς τη γενέτειρα, το Μεγάλο Χωριό, έργα για τα οποία τιμήθηκε με βραβεία, τόσο από το Εθνικό Ίδρυμα (1961), όσο και από την Ακαδημία Αθηνών (1966). Από το 1932 ο Σύνδεσμος εκδίδει το περιοδικό «Η ΦΩΝΗ του Μεγάλου Χωριού». Μέσα από τις σελίδες της «ΦΩΝΗΣ» περνούν πρόσωπα και γεγονότα. Με αυτόν τον τρόπο καταγράφεται η ιστορική πορεία του Συνδέσμου των Μεγαλοχωριτών και του Ευρυτανικού χώρου γενικότερα. Στον τομέα των εκδόσεων, ο Σύνδεσμος τα τελευταία 30 χρόνια έχει επίσης να επιδείξει σειρά από βιβλία, έργα Μεγαλοχωριτών συγγραφέων. Μερικά από αυτά τα βιβλία διατίθενται προς πώληση στο Μεγάλο Χωριό και στην Αθήνα.

Από το 1988 έγινε η έναρξη προγράμματος πολιτιστικών εκδηλώσεων με την επωνυμία « Πολιτιστική Εβδομάδα Μεγάλου Χωριού». Οι εκδηλώσεις αυτές γνωρίζου μεγάλη επιτυχία και περιλαμβάνουν σειρά δραστηριοτήτων όπως Επιμορφωτικές ομιλίες, Συνεστιάσεις (βραδιά τσίπουρου), Εκθέσεις φωτογραφίας, Εκδρομές, Τουρνουά Μπάσκετ, Σκάκι και Τάβλι, Βραδιά Νεολαίας και ‘αλλες. Στην Αθήνα τους χειμερινούς μήνες, ξεκινώντας από το Δεκέμβριο, γίνεται το καθιερωμένο μνημόσυνο για τους 13 Μεγαλοχωρίτες και Μικροχωρίτες που θανατώθηκαν από τους Ιταλούς κατακτητές στις 24 Δεκεμβρίου 1942. Τον Ιανουάριο ακολουθεί η κοπή της Βασιλόπιτας και η ετήσια χοροεσπερίδα, με μεγάλη προσέλευση Μεγαλοχωριτών και φίλων κάθε φορά.

Σε αυτό το πολύ σύντομο ιστορικό δεν είναι δυνατόν να καλύψουμε το πλούσιο έργο του Συνδέσμου. Παραπέμπουμε τους φίλους αναγνώστες, που θέλουν να μάθουν περισσότερα, σε βιβλία Μεγαλοχωριτών συγγραφέων και τη ΦΩΝΗ του Μεγάλου Χωριού (τεύχος 119-120 του 2001). Ατενίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία, με σταθερούς στόχους, με ενότητα και σεβασμό σε πρόσωπα και πράγματα, θα είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι για το σήμερα και το αύριο.

The association of Megalohoriton in the first decade of the 21st century successfully completes 138 years of existence and action in Constantinople, Athens and Megalo Horio Eyritanias, the birthplace of its Founders. The association is considered to be the oldest in Eyritania. It was first established in Constantinople by a large number of Megalohorites working and living there. Its purpose was to be a charitable and mutual support association with the head name of “Constantinople Brotherhood Megalohoriton Agia Paraskevi” in the year 1870.

Reliable sources have it that the Brotherhood was established before 1870 but the precise date is unknown.
From the year 1870 up to 1929 the brotherhood developed a series of brotherly activities in Constantinople, where its headquarters were and thus keeping its members well united.

During these difficult historic times the Megalohorites showed amazing co-operation and support. The dream of returning to the motherland was never forgotten for one moment. It was deeply rooted in their mind to return with a handsome sum of money to the birth village Megalo Horio. War events, together with unfortunate national developments caused insecurity and fear. For preventative reasons it was decided to destroy valuable records that were in store up to 1897. Under these cloudy circumstances most members were forced to leave Constantinople and return to Greece. A number of them settled in large cities, while others went straight to Megalo Horio.
For obvious reasons, on February 24 (1929) the last secret general meeting of all members, still living in Constantinople, took place. It was then followed by the decision of the first general meeting that was held on March 24, 1929 in Piraeus and was attended by members that were settled in Athens, Piraeus, and the suburbs, as well as other Megalohorites.

It was decided then to transfer the headquarters to Athens with a new head name “SYNDESMOS MEGALOHORITON Agia Paraskevi“.

During these 138 years of life the Syndesmos went through various phases of success and creation, but also short periods of limited action, something which is natural during a historic course that exceeds, by far, one century. Its resistance to time proved incredible and to day the syndesmos is on the way to new innovative activities in Athens and Megalo Horio.

The permanent and corresponding members number around 410 with small ups and downs from time to time. The managing committee (symvoulio) is elected every three years and is made up of 7 members. According to charter, the “symvoulio” has a three year legal term. This long lasting course shows a large range of achievement is social offering, solidarity and fellowship. Only to mention one or two, the syndesmos has its own offices in Athens and a building used as a cultural centre in Megalo Horio. These worthwhile achievements, being recognized, are honored with awards by the National Institute (1961) as well as the Athens Academy (1966). Since 1932 the syndesmos publishes the Magazine «THE VOICE OF MEGALO HORIO». Within its pages the lives of Horiani, faces, events and facts are recorded.

Over the last 30 years a small member of Megalohorites have written books covering historical and other events that have to do with their birthplace and the neighboring villages. Some of these books are available for sale in Athens and Megalo Horio.

In 1988 a new innovation was programmed. It is the traditional and cultural events meet with great success and include: Speeches on various topics, Banquets (tsipouro) photograph exhibitions, picnics, basket ball, chess and tavli, competition and youth parties. In Athens during the winter months, in December the syndesmos holds the memorial service for the 13 Megalohorites and Mikrohorites who were inhumanly executed on December 24 1942 by the invading Italian army. In January we welcome the New Year with “cutting” the vasilopita and soon after, sometime in February, we have the grand Ball with great participation of Megalohorites and friends as well.
In this brief historical note it is not possible to cover the rich achievement of the Syndesmos.

For those friends who are interested to know more, we hefer those to books authored by Megalohorites, as well as the Magazine: Voice of Megalo Horio (No 119-120 year 2001).

Looking forward to the future with optimism, with steady aims, with unity, with respect to people and things, it will be the best course to follow for now and the future.